حسین رجب دری؛ حمیدرضا وکیلی فرد؛ حجت الله سالاری؛ علی امیری
دوره 2، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 216-228
چکیده
هدف: ازآنجاکه اخلاق موضوعی اساسی در حرفه حسابداری و حسابرسی است و بهکارگیری رویکردهای مرتبط با فناوری اطلاعات نیز در علوم مالی غیرقابلانکار است؛ ازاینرو هدف پژوهش حاضر تهیه الگو و نظاممندسازی رابطه فلسفههای اخلاقی و فناوری اطلاعات با رفتار اخلاقی حسابرسان با استفاده از نظریه شبکه کنشگران است.روششناسی پژوهش: پژوهش حاضر ...
بیشتر
هدف: ازآنجاکه اخلاق موضوعی اساسی در حرفه حسابداری و حسابرسی است و بهکارگیری رویکردهای مرتبط با فناوری اطلاعات نیز در علوم مالی غیرقابلانکار است؛ ازاینرو هدف پژوهش حاضر تهیه الگو و نظاممندسازی رابطه فلسفههای اخلاقی و فناوری اطلاعات با رفتار اخلاقی حسابرسان با استفاده از نظریه شبکه کنشگران است.روششناسی پژوهش: پژوهش حاضر ازنظر استفاده از یافتهها کاربردی و ازنظر نوع روش پژوهش، کیفی است. با توجه به دانشافزایی و ارائه یک الگوی جدید نیز جهتگیری توسعهای دارد. جامعه پژوهش موردنظر شامل پژوهشهای مرتبط با موضوع و با نمونه همسان است که 3 مقاله را شامل میشود و در این زمینه نمونهگیری به عمل نیامد و نمونه و جامعه یکسان در نظر گرفته شد. سپس، با فن فراترکیب اجزای الگو تهیه و با رویکرد نظریه شبکه کنشگران الگوی نهایی ترسیم شد. درنهایت نیز با کسب نظر 5 خبره بهوسیله مصاحبه، اهمیت اجزای الگو مورد تائید قرار گرفت.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد رفتار اخلاقی در حسابرسان تحت تأثیر کنشگران انسانی و فنی است. کنشگران انسانی به گونه عام نظریههای اخلاقی و کنشگران فنی بهصورت کلی فناوری اطلاعات را شامل میشود. نظریههای اخلاقی (کنشگران انسانی) نیز به دو بخش کلی نظریههای مبتنی بر کردار و نظریههای مبتنی بر فضیلت (فضیلتگرایی) تقسیم میشود. نظریههای مبتنی بر کردار نیز شامل مبتنی بر وظیفه (وظیفه گرایی)، مبتنی بر نتیجه (سودگرایی و دیگر گرایی)، مبتنی بر امر الهی (خیرگرایی) و مبتنی بر عدالت (عدالت گرایی) است. فناوری اطلاعات (کنشگران فنی) نیز شامل نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری توسعهیافته (انگیزه، امید به تلاش و تأثیرهای اجتماعی) است. یافته کلی پژوهش نشان داد اجزای کنشگران فنی و انسانی دارای تأثیر مثبت و معناداری بر گسترش رفتار اخلاقی در حسابرسان است.اصالت/ارزش افزوده علمی: با توجه به اهمیت نظاممند کردن رفتار اخلاقی و تهیه الگوهای متناسب با محیط کشور، یافتههای این پژوهش با داشتن پشتوانه نظری و کاربردی قوی میتواند به درک بهتر و تسریع در عملیاتی کردن رفتار اخلاقی حسابرسان کمک شایانی نماید و کنشگران انسانی و فنی و نقش مؤثر هر یک را بهوضوح نشان دهد.